Wee Viraporn | วีร์ วีรพร

Watchmen – 2008 hardcover edition

ตอนนี้ไม่มีภาพยนตร์เรื่องไหนทำให้ตั้งหน้าตั้งตารอดูได้เท่ากับ Watchmen ภาพยนตร์ที่สร้างจากผลงานนิยายภาพ (graphic novel) โดย Alan Moore และ Dave Gibbons หากใครยังไม่เคยรู้จัก Watchmen มาก่อน แล้วถามว่าเรื่องนี้น่าดูกว่าหนัง superhero เรื่องอื่นๆ ที่ขยันออกกันมามากมายในช่วง 4-5 ปีหลังนี้อย่างไร ขออธิบายสั้นๆ ว่า “ฮีโร่ทุกคนต้องมีปม เหมือน Batman Begins หรือ The Dark Knight นั่นแหละ… แล้วปมของฮีโร่ 6 คนนั้นมาทำให้ฮีโร่ต้องมาฆ่ากันเอง… โดยมีเหตุผลพื้นฐานคือ เพื่อความสงบสุขของโลก” ถ้าแค่นั้นยังไม่พอ ขอบอกอีกว่าผู้กำกับคือ Zack Snyder จากเรื่อง 300 – เริ่มอยากดูขึ้นหรือยังครับ?

ในที่นี้จะไม่พูดถึงตัวเนื้อเรื่อง หรือเรื่องการออกแบบต่างๆ ในหนัง แม้ว่าจะมีเรื่องให้คิดให้ดูมากมายก็ตาม (เอาไว้เขียนวันหลังถ้ามีเวลา) แต่จะขอมองไปที่ตัวเล่มหนังสือเท่าและวิธีการนำเสนอในสื่อนิยายภาพเท่านั้น

เช่นเดียวกับภาพยนตร์ฮีโร่เรื่องอื่นๆ, Watchmen ทำให้มีการนำหนังสือการ์ตูนเรื่องต้นฉบับกลับมาตีพิมพ์อีกครั้ง แต่เนื่องจากเรื่องราวของ Watchmen นั้นเป็นแบบมีจุดจบแน่นอนในสิบสองตอน Watchmen ฉบับอุ่นเครื่องก่อนดูหนัง จึงถูกจัดทำขึ้นมาในรูปแบบปกแข็ง พร้อมภาพปกใหม่โดยผู้วาดคนเดิม พร้อมลงสีใหม่โดยผู้ลงสีคนเดิม คือ John Higgins ถ้าใครที่เคยอ่านต้นฉบับมาแล้วลองพลิกผ่านๆ ดูจะพบว่าการลงสีใหม่ครั้งนี้เพิ่มมิติและบรรยากาศมืดมัวขึ้นอีกเล็กน้อย ตอนแรกผมก็ไม่ได้คิดว่าจะซื้อมาเก็บไว้ แม้ว่าจะชอบ Watchmen มากขนาดไหนก็ตาม เพราะที่บ้านมีฉบับปกอ่อนที่มีลายเซ็นของ Dave Gibbons อยุ่แล้ว 🙂

แต่ด้วยความที่นั่งดู trailer ซ้ำแล้วซ้ำเล่ามากจนเกิดอาการใจอ่อน บวกกับป้ายลดราคา 20% เลยหาเหตุผลให้ตัวเองซื้อกลับมาจนได้… เมื่อลองพลิกๆ ดูรายละเอียดอย่างถี่ถ้วนขึ้น ก็พบว่านอกจากการ “ลงสีใหม่” แล้วยังมีลูกเล่นของการลงสีที่เพิ่มมิติให้กับวิธีการเล่าเรื่องได้ด้วย ลองมาเปรียบเทียบกันดู มองเผินๆ เหมือนจะไม่มีอะไรแตกต่าง แต่ถ้าได้เห็นเล่มจริงๆ จะรู้สึกได้

ในเรื่อง Watchmen นี้ จะมีตัวละครเด็กชายคนหนึ่ง นั่งอ่านหนังสือการ์ตูนเรื่อง Tales of The Black Freighter อยู่ ซึ่งเรื่องราวในหนังสือการ์ตูนเล่มนี้่ดูเหมือนจะไม่มีอะไรเกี่ยวข้องกับเนื้อเรื่องหลัก แต่ทุกๆ อย่างจะค่อยๆ ถูกคลี่คลายจนเชื่อมต่อกันได้อย่างน่าตกใจ จุดที่น่าสนใจของการนำเสนอ “การ์ตูนซ้อนการ์ตูน” นี้ คือวิธีที่ใช้ในการสร้างความแตกต่างระหว่างเหตุการณ์จริง (ในโลกของ Watchmen) กับเหตุการณ์ในหนังสือการ์ตูน (ในโลกของ Black Freighter) ที่ถูกวาดโดยคนเดียวกัน ลงสีด้วยวิธีเดียวกัน อยู่ในโครงสร้างการจัดหน้าเดียวกัน (ตลอดสี่ร้อยกว่าหน้าของ Watchmen ใช้การแบ่งช่องที่มีโครงสร้างหลักมาจาก grid 3×3 ทั้งหมด) ยิ่งบางครั้งข้อความเล่าเรื่อง (narrative text) มาจาก Black Freighter แต่ภาพมาจาก Watchmen ยิ่งอาจจะทำให้ผู้อ่านที่ไม่เข้าใจเรื่อง หรือไม่ละเอียดละออในการอ่าน รู้สึกสับสนได้ แต่ในทางกลับกัน ก็ไม่ทำให้ผู้อ่านรู้สึกว่าถูกขัดจังหวะในการรับรู้

กลวิธีที่ใช้ในฉบับดั้งเดิม คือการเปลี่ยนรูปแบบของกรอบข้อความเล่าเรื่อง จากกรอบสี่เหลี่ยมมุมฉากใน Watchmen จะเปลี่ยนเป็นรูปคล้านเศษกระดาษฉีกขาดใน Black Freighter ซึ่งสอดคล้องกับเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับการผจญภัยในยุคสมัยของโจรสลัด และยังมีการเปลี่ยนแบบตัวพิมพ์ที่ใช้อีกด้วย แต่ในฉบับลงสีใหม่นี้ยังเพิ่มการใส่พื้นผิวให้เหมือนกับเทคนิคการพิมพ์ลงไปในช่องที่เป็นเรื่งอของ Black Freighter ดังภาพตัวอย่าง ผลก็คือ ผู้อ่านสามารถเข้าใจได้ง่ายขึ้นว่าจุดเชื่อมต่อระหว่างสองมิตินั้นอยู่ตรงไหน อย่างน้อยน้ำเสียงที่อ่านในใจอยู่ก็คงจะเปลี่ยนไปได้ถูกที่ถูกทางขึ้น

ถ้าเปรียบเทียบกลวิธีนี้กับสื่ออื่น เช่น ภาพยนตร์ ก็คงเปรียบได้กับฉาก flash back ที่มักจะมีการตกแต่งลักษณะภาพให้แตกต่างจากเนื้อเรื่องหลัก เช่น ย้อมสี, ปรับแสงให้ขมุกขมัว ดูเลือนลาง เป็นต้น หากพิจารณาในแง่ของความสวยงาม, และประโยชน์ใช้สอย เห็นได้ชัดว่าวิธีการลงสีแบบใหม่นี้ก็ได้ทำหน้าที่ของมันแล้ว แต่แลกกับความราบรื่นในจังหวะการอ่าน ซึ่งโดยส่วนตัวรู้สึกว่า “วิธีเดิมก็อ่านรู้เรื่องอยุ่แล้ว”

เท่าที่ได้ติดตามข่าว ทราบมาว่าภาพยนตร์ Watchmen จะไม่มีเนื้อเรื่องของ Black Freighter แทรกอยู่ด้วย เพราะตัวหนังก็ยาวเต็มสามชั่วโมงแล้ว แต่จะมีการออก animation เรื่องนี้มาบน DVD หลังจากภาพยนตร์ออกฉาย ก่อนจะถูกนำไปตัดต่อรวมกันเป็นฉบับ Director’s Cut ต่อไป (แล้วจะยาวแค่ไหนกันนี่!?) คงต้องรอดูกันว่าผู้กำกับ Zack Snyder จะมีวิธีนำเสนอสองโลกที่คาบเกี่ยวกันนี้อย่างไรให้อลังการไม่แพ้ 300 โดยยังไม่ทิ้งสเน่ห์ของต้นฉบับ

Date: Friday, January 16th, 2009 at 18:48
Category: comics, design • Tags: comics, design, graphic novel, Special Edition, superhero, watchmen
Feed: RSS 2.0 • Trackback: Trackback-URL